Λιτανείες-1

Ζούμε μια ιδιαίτερη περίοδο, με έντονο περιορισμό, καραντίνα, αναπόφευκτο, καθώς φαίνεται για να αποφύγουμε τα χειρότερα. Είναι μια περίοδος κατά την οποία θα πρέπει να πρυτανεύει η λογική. Με βάση αυτή να πορευόμαστε και όποιος πιστεύει σε Θεό, να τον επικαλείται για να του δίνει δύναμη.

Αναπόφευκτα πολλά από αυτά που συνηθίζαμε ακυρώνονται. Ανάμεσά τους και παραδόσεις αιώνων, όπως οι καθιερωμένες λιτανείες, οι οποίες τα περασμένα χρόνια τροποποιούνταν ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, ποτέ όμως σε τέτοιο βαθμό όπως τώρα. Ποτέ έως τώρα δεν γνωρίσαμε λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα χωρίς να είναι γεμάτη η εκκλησιά του, ακόμη και όταν έβρεχε και γινόταν η λιτανεία μέσα στον ναό. Αν οι έκτακτες συνθήκες που πέρασε η Κέρκυρα κάποια στιγμή είχαν οδηγήσει στην εφαρμογή τέτοιου μέτρου δεν το γνωρίζουμε.

Η φετινή λιτανεία των Βαΐων έγινε με κλεισμένες τις θύρες, με ευάριθμους πιστούς οι οποίοι βρέθηκαν, παρά τα περιοριστικά μέτρα, μέσα στον ναό. Συνέπεια της αυξημένης παρουσίας τους ήταν τα όσα ακολούθησαν με την εισαγγελική παρέμβαση, αλλά και την απόφαση για τη μη πραγματοποίηση της λιτανείας του Μεγάλου Σαββάτου, ούτε εντός του ναού, καθώς, σύμφωνα με δημοσίευμα, χρειάζονται τουλάχιστον έξι ιερείς, τέσσερεις για να κρατούν το λείψανο, έναν για να κρατά τη λειψανοθήκη με την χείρα του Αγίου και έναν για να κρατά το Ευαγγέλιο.

Με αφορμή τα παραπάνω, για την ιστορία του πράγματος, και κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο γίνονταν οι λιτανεύσεις του λειψάνου στα πρώτα 150 χρόνια της παρουσίας του στην Κέρκυρα, αντιγράφω από την Αληθή Έκθεση του Νικόλαου Βούλγαρη (Κέρκυρα 1880, σ. 56):

Έως το 1605 «τὸ περικλεὲς λείψανον τοῦ Ἁγίου [ἐφέρετο ἐν ταῖς λιτανείαις] εἰς τὰς ἀγκάλας ἑνὸς μόνον ἱερέως ἀσκεπές». Τότε, το 1605, ο πρωτοπαπάς Αρτέμιος Βούλγαρης (της κτητορικής οικογένειας του Αγίου) θεώρησε απρεπή τον τρόπο, κοινοποίησε τη σκέψη του και ο κύπριος Θωμάς Μοτζάνεγας φρόντισε να έλθει από τη Βενετία η κρυστάλλινη θήκη.

Ας λογιστούν τα παραπάνω ως απλό σχόλιο στη σημασία που μπορεί να έχει ένα τυπικό ή τελετουργικό και στο πόσο απαραβίαστο μπορεί να είναι. Με άλλα λόγια, τί το μείζον: η λιτάνευση ή ο τρόπος και το τελετουργικό, η επίκληση και η ευχαριστία ή η διαδικασία;

Το ύψωμα

Ύψωμα: αντίδωρο, το οποίο φέρει πάνω του τη σφραγίδα ΙΣ ΧΣ / ΝΙ ΚΑ. Η στρογγυλή σφραγίδα των πρόσφορων φέρει τρία τετράγωνα με τα παραπάνω στοιχεία, από τα οποία το κεντρικό, το οποίο ονομάζεται «Αμνός» κατά την ακολουθία της Προθέσεως αφαιρείται και τοποθετείται πάνω στο δισκάριο. Πρόκειται για τον άρτο που συμβολίζει το σώμα του Χριστού κατά τη θεία ευχαριστία. Τα υπόλοιπα δίνονται είτε σε εκείνους που έφεραν τα πρόσφορα είτε τιμητικά σε κάποιον από εκείνους που συμμετείχαν στη θεία λειτουργία, αλλά και σε κάθε άλλον πιστό.

Λεπτομέρεια από τη λιτανεία του Αγίου στις 11η Αυγούστου στην Κέρκυρα, κατά την οποία χέρια κρατούν ευλαβικά και περιφέρουν εικόνες, συνοδεύοντας τον Αγιο, αλλά και αντίδωρα από την πρωινή λειτουργία.

Λιτανεία του Αγίου: Με το βλέμμα στραμμένο στα μπαλκόνια

Συμμετέχοντας ή παρακολουθώντας την λιτανεία από τα μπαλκόνια των σπιτιών και των ξενοδοχείων. Χαρακτηριστικά τα κόκκινα υφάσματα με τα χρυσά κρόσια (φεστόνια), που κοσμούν τα περισσότερα παράθυρα και μπαλκόνια.

Ανακύκλωση: το παράδειγμα των Λειψών

Λειψοί: νησίδες ανακύκλωσης στις παραλίες

Έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που είδα το έργο που συντελείται σε αυτό το μικρό νησί του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων. Τότε με είχε εντυπωσιάσει η προσπάθεια και τα αποτελέσματά της, γρήγορα όμως όλα αυτά ξεχάστηκαν, δεν συνδέονταν με την καθημερινότητά μου. Ζώντας στην Αθήνα έβλεπα τα πράγματα με διαφορετικό μάτι, το μέγεθος του προβλήματος των απορριμμάτων της Αθήνας, στην οποία η ανακύκλωση παραμένει ένα ζητούμενο παρά την ύπαρξη εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο χώρο και παρά την ύπαρξη μπλε κάδων (οι οποίοι σπάνια αδειάζουν), ήταν άλλου μεγέθους. Η εμπειρία όμως από την Κέρκυρα των τελευταίων χρόνων, με τους απίστευτους σωρούς σκουπιδιών στις άκρες των δρόμων στην πόλη και στα χωριά, την πανταχού απουσία του Δήμου και των υπηρεσιών του (ανεπάρκεια, αδυναμία ή συνειδητή εγκατάλειψη;), αλλά και την εξαιρετική ως προς τα αποτελέσματά της προσπάθεια εθελοντικών ομάδων να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα μέσω της ανακύκλωσης, επανέφεραν στο νου μου το παράδειγμα των Λειψών. Μια πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο πρόσφερε τα ακόλουθα στοιχεία, τα οποία και παραθέτω, δίνοντας τους σχετικούς συνδέσμους στο τέλος:

Στο Δήμο Λειψών, εφαρμόζεται το σύστημα «Διαλογή στην Πηγή και συλλογή πόρτα-πόρτα». Δεν υπάρχουν κάδοι απορριμμάτων για την προσωρινή αποθήκευση των αποβλήτων. Ο Δήμος μοιράζει στους κατοίκους και στις επιχειρήσεις σάκκους απορριμμάτων για την προσωρινή χωριστή αποθήκευση των υλικών, τα οποία διαχωρίζονται σε: χαρτί/χαρτόνι, πλαστικό, νάιλον, μέταλλο/αλουμίνιο, γυαλί. Οι κάτοικοι και κυρίως οι μαθητές ενημερώνονται σχετικά με τον ενδεδειγμένο τρόπο διαλογής και την διαδικασία που ακολουθείται στη συνέχεια για την περαιτέρω επεξεργασία των υλικών της ανακύκλωσης. Η καλή συνεργασία των δημοτών, των εργαζομένων στην υπηρεσία καθαριότητας σε συνδυασμό με την μεταφορική εταιρεία που έχει αναλάβει τη μεταφορά των ανακυκλώσιμων υλικών το πλοίο της γραμμής στον Πειραιά, έχουν καταστήσει τους Λειψούς τον πρώτο σε ποσοστά ανακύκλωσης Δήμο της χώρας. Όσο για το οικονομικό, τα έσοδα του Δήμου Λειψών από την πώληση των υλικών ξεπερνούν ετησίως τις 20.000 €. Από την πρόσφατη δραστηριότητα του Δήμου και τις πρωτοβουλίες του ξεχωρίζουν δύο: α) η δημιουργία καλαίσθητων νησίδων ανακύκλωσης στις παραλίες του νησιού, με σκοπό την ενίσχυση του συστήματος χωριστής συλλογής, στις οποίες υπάρχει χώρος και για την χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων. β) Η προμήθεια και λειτουργία μηχανημάτων επεξεργασίας και διάθεσης νερού, δίνοντας αξιόπιστη λύση υψηλών προδιαγραφών στις ανάγκες, τόσο του τοπικού πληθυσμού όσο και των τουριστών, και απαλλάσσοντας το περιβάλλον από τουλάχιστον 50.000 πλαστικά μπουκάλια σε ετήσια βάση.

Θα μου πείτε, δικαιολογημένα, ότι οι Λειψοί είναι ένα πολύ μικρό νησί. Οι κάτοικοί του δεν ξεπερνούν αριθμητικά τους κατοίκους ενός μεσαίου κερκυραϊκού χωριού και διπλασιάζονται ή τριπλασιάζονται κατά τους θερινούς μήνες με τους ξένους επισκέπτες. Πράγματι έτσι είναι, όμως τα μεγέθη παραμένουν συγκρίσιμα, αφού, με εξαίρεση την πόλη, όλη η Κέρκυρα αριθμεί κάτι παραπάνω από 100 χωριά, όσο για τον πληθυσμό αυξάνεται και εδώ αναλογικά κατά τους θερινούς μήνες.

Θα μπορούσαν λοιπόν και στην Κέρκυρα, όπως και στους Λειψούς, να αποσυρθούν εντελώς οι κάδοι απορριμμάτων, και να δίνονται από τους Δήμους στους κατοίκους και στις επιχειρήσεις σάκκοι για τη συλλογή των υλικών. Προφανώς δεν περιμένει κανείς την εφαρμογή ενός συστήματος περισυλλογής «πόρτα-πόρτα». Μπορεί όμως κανείς να σκεφτεί ένα σύστημα περισυλλογής ανά χωριό και ανά συνοικία στην πόλη και τα προάστια, σε τακτά χρονικά διαστήματα και, γιατί όχι, σε συγκεκριμένο χώρο. Επίσης θα μπορούσαν να γίνουν πολλά στον τομέα της ενημέρωσης, είτε από τα ΜΜΕ, αντικαθιστώντας εκείνη την απίθανη και ανούσια λογοδιάρροια που διακρίνει τις συνεδριάσεις των δημοτικών συμβουλίων και τις εκπομπές των τοπικών καναλιών με ενημερωτικές εκπομπές, είτε με την ενημέρωση των νέων σε επίπεδο σχολείου και την ανάπτυξη σχετικών προγραμμάτων.
Όσο για τις παραλίες της Κέρκυρας, ποιος αλήθεια δεν θα ήθελε να έβλεπε αντίστοιχες με τους Λειψούς κατασκευές, στις οποίες να συγκεντρώνονται υλικά 100% ανακυκλώσιμα τα οποία σήμερα βρίσκονται πεταμένα παντού ή συσσωρεύονται σε κάδους σκουπιδιών;

Και για να καταλήξουμε στο οικονομικό. Είναι ενθαρρυντικό ότι υπάρχουν τόσα πολλά πράσινα σημεία στο νησί, αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας ορισμένων από τους κατοίκους. Όμως όλα αυτά ουσιαστικά τροφοδοτούν με ανακυκλώσιμο υλικό εταιρείες οι οποίες αποκομίζουν κέρδη, χωρίς ανταποδοτικότητα. Είναι προφανές ότι οι μεμονωμένες προσπάθειες κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, θα πρέπει όμως επιτέλους η δημοτική αρχή να κατανοήσει ότι αυτά που θεωρούμε «σκουπίδια» είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο, το οποίο αν αξιοποιηθεί θα μπορούσε να καλύψει πολλές από τις ανάγκες του νησιού και να βελτιώσει αισθητά την ούτως ή άλλως προβληματική εικόνα του (φανάρια που δεν λειτουργούν, δρόμοι γεμάτοι λακούβες, μνημεία εγκαταλελειμμένα, φρούρια που κοντεύουν να γκρεμιστούν, με τείχη αποσαθρωμένα από τα χόρτα και τους θάμνους). Αν τα οικονομικά δεδομένα από τους Λειψούς είναι σωστά, και τηρουμένων των αναλογιών, τα ετήσια έσοδα για την Κέρκυρα, από την πώληση των ανακυκλώσιμων θα ξεπερνούσαν ετησίως τα 2.000.000 ευρώ!

1.http://www.lipsi.gov.gr/el/anakiklosi

2.https://greenagenda.gr/%CE%BF%CE%B9-%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%88%CE%BF%CE%AF-%CE%B1%CF%86%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%BB%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BA/
3.https://lipsi.gr/en/anakiklosilipsi2016/

4.http://www.ecorec.gr/ecorec/index.php?option=com_content&view=article&id=64&catid=11&Itemid=485&lang=en

5.https://rodosreport.gr/oi-akritikoi-leipsoi-vriskoyn-tin-akri-sto-nima-tis-anaptyxis/

6.https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%B5%CE%B9%CF%88%CE%BF%CE%AF

Η λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών: Ανακύκλωση

Συγκέντρωση ανακυκλώσιμων – 7 Αυγούστου 2019

Η διαλογή των ανακυκλώσιμων στην πηγή, δηλαδή στο σπίτι του καθενός ή στον χώρο που ο καθένας βρίσκεται (παραλία, εστιατόριο, ακόμη και στον δρόμο) αποτελεί λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών ο όγκος των οποίων καθημερινά μεγαλώνει. Το πρόβλημα γίνεται ιδιαίτερα έντονο στα τουριστικά μέρη όπως στην Κέρκυρα, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, περίοδο κατά την οποία ο πληθυσμός του νησιού διπλασιάζεται.

Η διαλογή στην πηγή αυξάνει επιπλέον σημαντικά τα ποσοστά ανακύκλωσης, τα οποία μπορούν να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν το 50%, και προσφέρει ανακυκλώσιμο υλικό καλής ποιότητας, δηλαδή καθαρό, απαλλαγμένο από τους ρύπους που προστίθενται είτε με την ανάμιξή του με τα άλλα απορρίμματα είτε με την πολυήμερη συνήθως έκθεσή του στους κάδους ανακύκλωσης (τους γνωστούς μπλε κάδους, οι οποίοι σπάνια αδειάζουν διότι απλά κανένας δήμος δεν διαθέτει παράλληλο μηχανισμό αποκομιδής απορριμμάτων και συλλογής ανακυκλώσιμων).

Σε ένα μικρό χωριό της Κέρκυρας, στον Άγιο Προκόπη, σήμερα το βράδυ, 7 Αυγούστου, ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία η πέμπτη συνεχόμενη συγκέντρωση ανακυκλώσιμων που αφορά πλαστικό, μέταλλο και χαρτί. Η προσπάθεια ξεκίνησε με πρωτοβουλία της προέδρου του χωριού και ομάδας κατοίκων από τις αρχές του Ιουνίου, υλοποιείται κάθε 15 ημέρες σε συγκεκριμένο χώρο, και φαίνεται πως πλέον έχει αγκαλιαστεί από σημαντική μερίδα των κατοίκων, όπως αποδεικνύουν οι όλο και αυξανόμενες ποσότητες ανακυκλώσιμου υλικού που συγκεντρώνονται.

Η προσπάθεια, πέρα από το οικολογικό πρόσημό της, αποτελεί επίσης μια πολύ καλή λύση στο μόνιμο πρόβλημα με τα σκουπίδια που ταλανίζει το χωριό (καθώς και τα περισσότερα χωριά του νησιού) το οποίο οφείλεται στην ανεπάρκεια ή την αδιαφορία της δημοτικής αρχής (δεν θέλω να φανταστώ ότι υπάρχουν σκοπιμότητες) να φροντίσει για την καθημερινή, ειδικά το καλοκαίρι, ή έστω την τακτική αποκομιδή των σκουπιδιών. Η κατάσταση το τελευταίο διάστημα είχε επιδεινωθεί με τους σωρούς των σκουπιδιών να παραμένουν μέσα και έξω από τους κάδους για παραπάνω από 20 ημέρες, στα οποία προσθέτονταν και τα σκουπίδια των γειτονικών χωριών, αποτέλεσμα της προσφιλούς συνήθειας μερίδας των κατοίκων του νησιού να πετούν στην αυλή του γείτονα ό,τι δεν θέλουν στη δική τους («μ’όποιον δάσκαλο καθίσεις…» λέει μια παροιμία). Τα παραπάνω οδήγησαν στην απόφαση της προσωρινής απόσυρσης των κάδων και της συγκέντρωσης των σκουπιδιών ανά εβδομάδα σε τακτή ημερομηνία και ώρα σε συνεννόηση με την υπηρεσία καθαρισμού του Δήμου. Όμως και αυτό φαίνεται να μην μπορεί να λειτουργήσει καλά, εξαιτίας της αδυναμίας του Δήμου ή των δημοτικών υπαλλήλων της υπηρεσίας καθαριότητας να τηρήσουν τα χρονοδιαγράμματα, να είναι δηλαδή συνεπείς.

Η απόφαση για την απομάκρυνση των κάδων, η οποία ξεκίνησε σταδιακά, απάλλαξε τον δρόμο που οδηγεί στο χωριό, που αποτελεί μια από τις ομορφότερες διαδρομές του νησιού, από τους όγκους των σκουπιδιών που συγκεντρώνονταν στις άκρες των δρόμων.

Η οριστική απομάκρυνση των κάδων θεωρώ ότι είναι η καλύτερη δυνατή λύση, αν συνδυαστεί με την παράλληλη συγκέντρωση ανακυκλώσιμων, την προσθήκη στην κατηγορία των ανακυκλώσιμων και του γυαλιού και την οργανωμένη, συντονισμένη και αυστηρά προγραμματισμένη αποκομιδή των απορριμμάτων. Τα σχετικά παραδείγματα, από άλλα νησιά, παρότι αφορούν μικρές ομάδες πληθυσμού, αποδεικνύουν ότι η πρόταση δεν είναι καθόλου ουτοπική. Μένει να γίνει κάτι πολύ, μα πάρα πολύ απλό: να καταλάβουν όλοι οι κάτοικοι πως η διαλογή των ανακυκλώσιμων δεν είναι χάσιμο χρόνο, ούτε κάτι που επιβαρύνει το καθημερινό τους πρόγραμμα, αλλά κάτι θα βελτιώσει την ποιότητα της ζωής τους.

ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

Περιμένοντας την αποκομιδή…

Με αφορμή την απομάκρυνση των κάδων σκουπιδιών από το χωριό και τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν, καταγράφω εδώ κάποιες σκέψεις και προτάσεις, χωρίς σε καμιά περίπτωση να θεωρώ ότι κατέχω την αλήθεια.
Η ύπαρξη κάδων σκουπιδιών έχει νόημα μόνον αν διασφαλίζεται η καθημερινή αποκομιδή των σκουπιδιών, ειδικά το καλοκαίρι. Η αδυναμία ή αδιαφορία (δεν είναι της ώρας να το ορίσουμε ακριβέστερα) από τον Δήμο να ανταποκριθεί στο αυτονόητο έχει προκαλέσει την απαράδεκτη κατάσταση που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια σε όλο το νησί.
Η απομάκρυνση των κάδων και η μεταφορά τους σε άλλη θέση δεν αποτελεί λύση, αφού λόγω της πυκνής δόμησης δεν υπάρχει στην πραγματικότητα σημείο που να βρίσκεται μακρυά από σπίτια. Η πλήρης επίσης απόσυρση των κάδων δεν λύνει το πρόβλημα, αφού τα σκουπίδια παραμένουν και υπάρχει ο κίνδυνος να δούμε ξανά τους τράφους να γεμίζουν (ας σημειωθεί ότι ήδη στο δρόμο προς Κυνοπιάστες υπάρχουν πεταμένες σακούλες σκουπιδιών).
Η επιστροφή επίσης των κάδων στην προηγούμενη θέση τους δεν αποτελεί λύση, με δεδομένη μάλιστα τη διαδεδομένη συνήθεια να πετιούνται τα σκουπίδια στην «πόρτα του γείτονα» (αποτέλεσμα ίσως και της πρότασης που όλο αυτό το διάστημα προβάλλεται, της μεταφοράς δηλαδή των σκουπιδιών εκτός Κέρκυρας). Η σκέψη επίσης για την τοποθέτηση μικρών κάδων στις γειτονιές δεν λύνει το πρόβλημα, αντίθετα το επιδεινώνει, αφού μεταφέρει τα σκουπίδια μέσα στον κατοικημένο χώρο.
Θεωρώ ότι η απομάκρυνση ή απόσυρση των κάδων από το χωριό είναι μονόδρομος, θα πρέπει όμως να συνδυαστεί με άλλες ενέργειες που θα αποσκοπούν στην αποκομιδή των σκουπιδιών και θα κρατούν το χωριό καθαρό. Θεωρώ ότι μια καλή λύση θα ήταν η προγραμματισμένη αποκομιδή σε τακτά χρονικά διαστήματα, για παράδειγμα μια φορά την εβδομάδα. Η πρόταση δεν προϋποθέτει την ύπαρξη κάδων, αλλά τη συγκέντρωση των σάκων με τα σκουπίδια σε ένα, δύο ή τρία σημεία σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή, γνωστή σε όλους τους κατοίκους, όπως γίνεται αυτή τη στιγμή με τα ανακυκλώσιμα, μια ενέργεια η οποία έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και σίγουρα θα πάει ακόμη καλύτερα αν αγκαλιαστεί από το σύνολο των κατοίκων του χωριού. Απομένει στην πρόεδρο να συνεννοηθεί με το Δήμο και να εξασφαλίσει την αποκομιδή των σκουπιδιών στις τακτές ημερομηνίες, τηρώντας ευλαβικά το πρόγραμμα.
Όλοι ή σχεδόν όλοι μπορούμε να κρατήσουμε τα σκουπίδια κάπου. Δεν ζούμε σε διαμέρισμα με μισό μέτρο μπαλκόνι, αλλά σε χωριό. Αν μάλιστα γίνεται συστηματικά στο κάθε σπίτι ο διαχωρισμός των ανακυκλώσιμων, ο τελικός όγκος των σκουπιδιών μπορεί να μειωθεί πολύ. Τουλάχιστον στη δική μου περίπτωση τα ανακυκλώσιμα αντιστοιχούν στο 50% του όγκου των σκουπιδιών που έως πέρυσι πετούσα στους κάδους απορριμμάτων, ενώ ένα επίσης 20% οργανικών μετατρέπονται μαζί με τα φύλλα και τα χόρτα σε κομπόστ, σε έναν αυτοσχέδιο κάδο, ο οποίος μου δίνει κάθε χρόνο ένα τσουβάλι λίπασμα.
Είναι προφανές ότι για να λειτουργήσει η πρόταση χρειάζεται ενημέρωση των κατοίκων, με τη μορφή γραπτών ανακοινώσεων, και γιατί όχι τη διανομή ενός ενημερωτικού φύλλου από σπίτι σε σπίτι, ώστε όλοι να γνωρίζουν και το πώς να διαχωρίζουν τα ανακυκλώσιμα και το πότε γίνεται η συγκέντρωση των ανακυκλώσιμων και η συγκέντρωση των σκουπιδιών. Η ενημέρωση μόνον μέσω FΒ ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ.
Μακροπρόθεσμα, εφόσον όλα λειτουργούσαν ορθά, θα μπορούσε μάλιστα να απαιτηθεί από τον Δήμο είτε η μείωση των δημοτικών τελών (ειδικά αυτών που αφορούν την καθαριότητα) είτε η επιστροφή μέρους των τελών ανταποδοτικά!